หลวงวรเทพภักดี (ญีหลีบ ய்இழ்இப் )

        พระยาถลาง (เจิม รัตนดิลก ณ ภูเก็ต) หรือ พระยาณรงค์เรืองฤทธิ์ประสิทธิสงคราม นิคมคามสยามบริรักษ์พิทักษ์ภักดี เป็นผู้ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ไปสร้างเมืองถลางขึ้นใหม่ภายหลังจากบ้านเมืองถูกพม่าเผา และกวาดต้อนผู้คนทรัพย์สมบัติไปสิ้น พระยาถลางเจิม เป็นต้นสกุล รัตนดิลก ณ ภูเก็ต

        บรรพบุรุษของพระยาถลางเจิมเป็นแขกทมิฬชาวอินเดีย ชื่อ ญีหลีบ ய்இழ்இப் เป็นชาวเมืองมัดราส ซึ่งเป็นเมืองหลวงของแคว้นทมิฬนาดู ทางภาคใต้ของประเทศอินเดีย เดิมเมืองมัดราสเป็นของโปรตุเกสตั้งแต่ พ.ศ. ๑๕๒๒ ต่อมาเป็นของจักรวรรดิอังกฤษ เมื่อพ.ศ. ๑๖๓๙

         ท่านญีหลีบได้เดินทางไปมาค้าขายระหว่างประเทศอินเดีย กับชายฝั่งทะเลอันดามัน ตั้งแต่จังหวัดระนองเรื่อยลงไปถึงสตูลและมลายู ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย ครั้งแรกได้ตั้งหลักแหล่งอยู่ที่จังหวัดระนองด้วยการเลี้ยงวัวฝูง เดิมคงไม่ได้ตั้งใจที่จะอยู่ที่ระนอง แต่เมื่อเรือสำเภาบรรทุกวัวมาจากมัดราส จำเป็นต้องขึ้นที่ท่าเรือระนอง แต่อยู่ได้ไม่นานเพราะระนองมีคนเบาบาง และวัวถูกขโมยจึงลงมาอยู่ที่เมืองถลาง

        เมื่อมาอยู่เมืองถลาง ในฐานะที่เป็นคนรู้ภาษาอังกฤษดีนอกจากภาษาอื่นๆ จึงสมัครเป็นล่ามและรับราชการในฐานะล่าม จนได้เป็น ขุนล่าม ในสมัยคุณหญิงจัน ที่มีชื่อกล่าวถึงในจดหมายของพระยาทุกขราชผู้เป็นพระยาปลัดพ.ศ. ๒๓๓๒ ว่า “ข้าพเจ้าให้ญีหลีบผู้เป็นขุนล่าม...”   จดหมายอีกฉบับของพระยาทุกขราชได้ให้ญิหลีบขุนล่าม ลงไปเมืองเกาะหมากทำธุระให้พระยาทุกขราช คงจะไปหลายวันยังไม่กลับ พระยาทุกขราชจึงกล่าวไว้ตอนหนึ่งว่า “แลให้ท่านเห็นดู เร่งให้ญิหลีบผู้เป็นขุนล่ามกลับมาเมืองถลางโดยเร็ว จะได้เอาของให้ไป...”  คำว่า ขุนล่าม เรียกชื่อแบบสามัญตามสะดวก แต่บรรดาศักดิ์จริงๆนั้นน่าจะเป็น ขุนวรวาที ตามตำแหน่งล่ามซึ่งมี  ขุนวรวาที ขุนราชาวดี ขุนรักษาสมุด ผู้เป็นล่ามกปิตัน  มีศักดินา ๓๐๐ ไร่ ตามพระนิพนธ์ของสมเด็จฯกรมพระยาดำรงราชานุภาพว่าเป็น “หลวงล่าม”  ดังนั้น ขุนวรวาที  ต่อมาได้เลื่อนบรรดาศักดิ์ให้สูงขึ้นตามความดีความชอบ เป็น  หลวงวรเทพภักดี หรือ หลวงล่าม ตำแหน่งเจ้าท่าเมืองถลาง มีศักดินา ๖๐๐ ไร่ ซึ่งบรรดาศักดิ์นี้ได้สืบทอดมาถึง หลวงวรเทพภักดี (เดช รัตนดิลก ณ ภูเก็ต)

        ขุนล่ามญีหลีบได้ภรรยาเป็นชาวเมืองถลาง ญาติของท้าวเทพกระษัตรี ท่านขุนมีบุตรธิดาหลายคน คนหนึ่งชื่อ เจิม ชาวเมืองถลางเรียกท่านว่า เจ๊ะมะ น่าจะเป็นชื่อภาษาทมิฬว่า จ้ามาหรือญ่ามา ஜமா  ท่านเจิมได้รับราชการในเมืองถลาง และได้แต่งงานกับคุณแสง ผู้เป็นญาติกับท้าวเทพกระษัตรี ท่านเจิม ต่อมาได้เป็นพระยาถลางเจิม

        ดังนั้น บรรพชนผู้เป็นต้นตระกูล รัตนดิลก ณ ภูเก็ต ชื่อ ญีหลีบ เป็นแขกทมิฬ เมืองมัดราส แคว้นทมิฬนาดู ประเทศอินเดีย รับราชการกับท้าวเทพกระษัตรี(จัน)ที่เมืองถลาง จนได้เป็น หลวงล่าม ที่ หลวงวรเทพภักดี ศักดินา ๖๐๐ ไร่ ตำแหน่งเจ้าท่าเมืองถลาง

:  สมบูรณ์ แก่นตะเคียน  ๒๓  ตุลาคม  ๒๕๖๓

***