บ้านคุณอยู่เอี่ยว ตัณฑวณิช

        บ้านคุณอยู่เอี่ยว ตัณฑวณิช ตั้งอยู่บ้านเลขที่ 35 ถนนสตูล ตำบลตลาดเหนือ อำเภอเมือง ภูเก็ต ตั้งอยู่หัวมุมถนนสตูลและถนนแม่หลวน ตัวอาคารอยู่ตรงกลาง มีสนามอยู่ด้านหน้า และ ไม้ยืนต้นโดยรอบ มีประตูเข้าบ้านจากถนนสตูล 2 ประตู ซ้าย ขวา หน้าบ้านหันไปทางทิศตะวันออก พื้นที่ด้านหลังจะสูงกว่าด้านหน้า เนื่องจากอยู่เชิงเขา ทำให้ดูเหมือนตัวบ้านตั้งอยู่บนเนินเตี้ยๆ และมีพื้นที่ลดหลั่นเป็นชั้นๆลงไปยังด้านหน้า

        บ้านหลังนี้ ตามที่เล่าต่อๆกันมาว่า สร้างขึ้นโดย หลวงพิมล (ไม่ทราบชื่อและนามสกุล) ซึ่งเป็นข้าราชการ ต่อมาได้ตกมาเป็นของพระพิทักษ์ชินประชา ( ม่าเสียง ตัณฑวณิช) ในช่วงหนึ่งได้ให้ชาวต่างชาติเช่า ในแผนที่เก่าเมืองภูเก็ต ระบุไว้ว่า กงสุลอังกฤษ ชาวบ้านเรียกกันว่า บ้านฝรั่ง

        เมื่อฝรั่งเลิกเช่า บ้านหลังนี้ ถูกทิ้งว่างอยู่ระยะหนึ่ง จนกระทั่ง นาย เอี่ยว หรือ อยู่เอี่ยว ตัณฑวณิช บุตรชายคนที่ 2 ของ พระพิทักษ์ฯ จะแต่งงาน จึงได้ทำการบูรณะ และยกให้เป็นเรือนหอ

        บ้านหลังนี้ เป็นอาคารสองชั้นยกพื้น สถาปัตยกรรมแบบ ชิโน - ยูโรเปียนสไตล์ ชั้นล่างก่ออิฐถือปูน ชั้นบนเป็นไม้ บ้านมีหน้ามุขเช่นเดียวกับรูปแบบทั่วไปในภูเก็ต หลังคาทรงปั้นหยา ของเดิมมุงด้วยกระเบื้องกาบกล้วย

        ภายในบ้านชั้นล่าง เมื่อเข้าไปเป็นห้องโถงเป็นห้องรับแขก บันไดขึ้นชั้นบนมีอยู่ 2 บันได หน้าและหลัง ทางขวามือ เป็นบันไดหน้าขึ้นชั้นบน ถัดเข้าไปเป็นห้องโถงกลาง ด้านซ้ายเป็นห้องทำงาน ด้านขวาเป็นห้องรับประทานอาหาร ถัดเข้าไปอีก ด้านซ้ายจะเป็นห้องบันไดหลัง สำหรับขึ้นชั้นบนได้อีกทาง มีประตูเปิดเข้าไปยังห้องน้ำชั้นล่าง ด้านขวามือเป็นห้องนอนเล็ก จากห้องโถงกลาง มีประตูเปิดเข้าไปยังส่วนหลังบ้าน ซึ่งเป็นอาคารชั้นเดียว รูปตัว T เป็นทางเชื่อมไปยังห้องครัว ซึ่งอยู่ด้านหลังสุด ถัดไปจากห้องครัว เป็นลานโล่ง มีบ่อน้ำและโรงเก็บของ

        ชั้นบนตรงหน้ามุขเป็นห้องนั่งเล่น ส่วนหน้า ทางซ้ายเป็นห้องพระ ทางขวาเป็นบันไดหน้า ถัดเข้าไปเป็นห้องโถงกลาง ด้านซ้ายเป็นห้องนอนใหญ่ ด้านขวาเป็นห้องนอนรอง ถัดไปอีก ด้านซ้ายจะเป็นบันไดหลัง ซึ่งเชื่อมต่อไปยังห้องน้ำชั้นบนได้ ด้านขวาเป็นห้องนอนเล็ก

ส่วนส้วมสร้างอยู่นอกบ้าน ต่อจากห้องครัวและเป็นห้องน้ำอีกห้องหนึ่งด้วย

        บ้านหลังนี้ได้รื้อลงเพื่อพัฒนาที่ดิน เป็นอาคารพาณิชย์ บ้านหลังนี้ จึงคงเหลือแต่ภาพถ่าย เพื่อเก็บไว้เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรมภูเก็ต

: สัญชัย ตัณฑวณิช   ๑๒ กันยายน  ๒๕๖๓

****

ภาพประกอบ

โดย

สัญชัย ตัณฑวณิช

ผังสังเขป

บ้านคุณอยู่เอี่ยว ตัณฑวณิช

****