บ้านพระพิทักษ์ชินประชา(ม้าเสียง ตัณฑวณิช) หลังใหม่

        พระพิทักษ์ชินประชา เดิมอาศัยอยู่ถนนถลาง ตลาดใหญ่ ต่อมาเห็นว่าควรมีบ้านที่มีบริเวณกว้างขวาง ประกอบกับพระพิทักษ์ฯมีครอบครัวใหญ่ ลักษณะบ้านจึงควรที่จะเหมาะให้ครอบครัวขนาดใหญ่  อยู่ คือ มีบุตรธิดารวม ๑๑ คน บ้านที่ถนนถลาง ตลาดใหญ่ เป็นตึกแถว

         พระพิทักษ์ฯจึงได้เลือกเอาบริเวณถนนกระบี่ สร้างคฤหาสน์ขึ้นเมื่อวันที่ ๑ มกราคม พ.ศ. ๒๔๖๒ เป็นบ้านเลขที่ ๙๘ รูปแบบเป็นสถาปัตยกรรมชิโน - ยูโรเปียน เป็นบ้านสองชั้นขนาดใหญ่ เมื่อสร้างเสร็จ ปรากฏว่าภรรยาไม่ยอมย้ายมาอยู่ เธออ้างว่าอยู่ไกลจากเพื่อนฝูงญาติมิตรมาหาลำบาก

        พระพิทักษ์ฯจึงใช้บ้านหลังนี้เป็นที่รับรองแขกและเลี้ยงรับรอง  เมื่อบุตรชายคนโต คือ นายอยู่อี่ ตัณฑวณิช (ขุนพิทักษ์ชินประชา) ได้แต่งงาน เมื่อพ.ศ. ๒๔๗๓ บิดาจึงยกบ้านหลังใหญ่ให้เป็นเรือนหอในวันแต่งงาน แต่ไม่ได้มอบกรรมสิทธิ์ เพิ่งได้กรรมสิทธิ์ภายหลังจากการแบ่งมรดกแล้ว

         อย่างไรก็ตาม ด้วยเหตุที่นายอยู่อี่ ตัณฑวณิช ได้อยู่บ้านหลังนั้นเสมอเหมือนเจ้าของบ้าน พระพิทักษ์ฯจึงวางแผนที่จะสร้างคฤหาสน์อีกหลังหนึ่งเพื่อให้ภรรยาและบุตรธิดาได้อยู่จริง พระพิทักษ์ฯจึงได้ติดต่อเจ้าของที่ดินที่ติดกับบ้านหลังเดิม เป็นสวนมะพร้าวของหลวงขจรจีนสกล(ตันเลี่ยนกี่) ผู้ครอบครองที่ดินชิ้นนี้เป็นของบุตรชายหลวงขจรจีนสกล พระพิทักษ์ฯจึงขอซื้อที่ดินดังกล่าว  แล้วสร้างคฤหาสน์ขึ้นอีกหลังหนึ่ง เมื่อพ.ศ.๒๔๘๐ สร้างเสร็จพ.ศ. ๒๔๘๒ และได้ย้ายเข้ามาอยู่ก่อนพ.ศ. ๒๔๘๔

        แนวคิดในการสร้างบ้านหลังใหม่นี้ เพราะด้วยเหตุที่เป็นครอบครัวใหญ่ การออกแบบบ้านจึงจำเป็นต้องรอบคอบ คือ ใหญ่โตโอ่โถง สวยงาม ตัวอาคารยาวขนานไปกับถนนกระบี่ ด้านหน้ามีสนามหญ้ากว้างใหญ่ ลักษณะสถาปัตยกรรมเป็นแบบชิโน-ยูโรเปียนสไตล์ (Chino - European Architecture) เป็นอาคารสองชั้น โดยสถาปนิกและช่างก่อสร้างสั่งตรงจากเมืองปีนัง ส่วนวัสดุก่อสร้างสั่งตรงจากเมืองปีนังและประเทศอิตาลี ลักษณะอาคารแบ่งเป็นสามส่วนคล้ายรูปตัวยูยกพื้น คือส่วนตรงกลางเป็นมุขสามเหลี่ยม คล้ายทางเชื่อมกับอาคารทั้งสองข้างซึ่งเป็นอาคารหลังใหญ่สองหลัง หลังทางซ้ายมือเมื่อหันหน้าออกถนนมีระเบียงดาดฟ้าชั้นสองมีมุข ทั้งสามอาคารมีบันไดประตูทางขึ้น ส่วนโค้งแบบโรมันตรงระเบียงประตูหน้าต่างทุกแห่ง ประกอบด้วยคีย์สโตน(keystone)หรือสลักหิน เสารูปแบบกลมและเหลี่ยมแบบโดริก ทั้งมีร่องและไม่มีร่อง ไม่มีลวดลาย ระเบียงทั้งชั้นล่างชั้นบนมีลูกกรง บางส่วนอยู่ใต้หน้าต่างเป็นลูกกรงหลอก กระเบื้องปูพื้นน่าจะสั่งจากประเทศอิตาลี ส่วนกระเบื้องมุงหลังคาใช้กระเบื้องกาบกล้วย     มีห้องหับต่างๆครบถ้วนของบ้านใหญ่ คือ ห้องนอน  ๖ ห้อง

        ในส่วนของเครื่องเรือน พวกโต๊ะ ตู้ ตั่ง เตียง เก้าอี้ บางส่วนสร้างด้วยไม้ฝังมุก สั่งตรงมาจากประเทศจีน รูปแบบร่วมสมัย ส่วนลวดลายไม้แกะสลักปิดทองประกอบอาคารห้องหับ เป็นแบบสไตล์ยุโรปทั้งสิ้น

        บ้านหลังนี้ตกเป็นของบุตรชายคนสุดท้อง คือ คุณสิทธิ์ (อยู่ซิด) ตัณฑวณิช

      บ้านหลังนี้ตั้งอยู่ เลขที่ ๙๖ ถนนกระบี่ อำเภอเมือง ภูเก็ต ปัจจุบันให้เช่า เป็นภัตตาคาร บลูอิเลฟเฟน

ทวียศ นาโคศิริ, สัญชัย ตัณฑวณิช และ สมบูรณ์ แก่นตะเคียน 

๐๕ กันยายน ๒๕๖๓

***

Rev. sept.06,2020

ภาพประกอบ

โดย

ผศ.สมบูรณ์ แก่นตะเคียน

***

ภาพจาก

PHUKET'85

(Bangkok:1985)