หลวงชนาทรนิเทศ (เฉ่งห้อ ทองตัน)

หลวงชนาทรนิเทศ (ตันเฉ่งห้อ)

ตระกูล “ทองตัน” : ขุนชนานิเทศ และ หลวงชนาทรนิเทศ

    บรรพชนผู้เป็นต้นตระกูล  “ทองตัน”  ตระกูลใหญ่อีกตระกูลหนึ่งของเมืองภูเก็ต  คือ  นายตันเซียวเซอะเดินทางจากบ้านเกิดที่ตำบลน่ำฉั่วมณฑลฮกเกี้ยน  มาอยู่เมืองภูเก็ตตั้งแต่อายุได้  ๑๑  ปี  ประมาณปี  พ.ศ.๒๔๑๙  ในสมัยรัชกาลที่  ๕

    ประสบความสำเร็จจากการเปิดร้านขายของชำแถวถนนถลาง  ชื่อร้าน  ซุ่ยหิ้นจั่ง  และการค้าส่งออกหอม  กระเทียม  พริกไทย  ระหว่างภูเก็ต  ตรัง  และปีนัง  เมื่อมีฐานะมั่งคั่งขึ้นได้ซื้อบ้านหลังแรก  (อยู่ตรงตัวหัวมุมถนนดีบุก  ถนนเทพกระษัตรีด้านหลังโรงแรมซิตี้ปัจจุบัน)  จากนั้นก็เริ่มทำกิจการเหมืองแร่ที่เหมืองป้อช่างบริเวณฝั่งตรงข้ามโรงเรียนดาวรุ่งในปัจจุบัน  และกิจการบ้านเช่าแถวบางเหนียว  ถนนภูเก็ต  แถวน้ำ  แถวถนนรัษฎา  และถนนถลาง  รวมแล้วไม่ต่ำกว่า  ๓๐๐  หลัง

    สร้างสถานบันเทิงสำหรับภูเก็ตสมัยนั้น  คือโรงละคร  ซึ่งต่อมาก็เปลี่ยนเป็นโรงภาพยนตร์ชื่อ  “เฉลิมตันติ)  (ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นโรงภาพยนตร์ไปแล้ว  ลูกหลานในชั้นหลังได้เปลี่ยนเป็นสถานออกกำลังกายโดยใช้ชื่อว่า  “สยามสปอร์ต  คลับ”)

    ตันเซี่ยวเซอะ  ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์จากรัชกาลที่  ๖  เป็น  “ขุนชนานิเทศ”  มีตำแหน่งทางราชการเป็นกำนันตำบลทุ่งคา  เมืองภูเก็ต  ได้สร้างสิ่งสาธารณะประโยชน์แก่ชาวภูเก็ตหลายอย่าง  โดยเฉพาะการบริจาคทรัพย์สิน

ตระกูล  “ทองตัน”  ขุนชนานิเทศ  และหลวงชนาทรนิเทศ

เงินทองและที่ดินสร้างศาลเจ้า  ได้แก่  ศาลเจ้า  “ฮกหงวนก้ง”  (อยู่ติดกับร้านหมี่ต้นโพ  ใกล้วงเวียนหอนาฬิกา)  ศาลเจ้า  “เจ่งอ๋อง”  (ตรงข้ามโรงพยาบาลวชิระ)  ศาลเจ้า  “เจ้าแม่กวนอิม”  (ใกล้วงเวียนถนนบางกอก)

            ขุนชนานิเทศมีภรรยา  ๒  คน  ภรรยาคนแรกเป็นคนไทย  ชื่อนางนุ้ย  เป็นชาวจังหวัดตรัง  มีบุตรด้วยกัน  ๓  คน  เป็นชายทั้งหมด  คือ  ตันเฉ่งห้อ  หรือหลวงชนาทรนิเทศ  ตันเฉ่งกาง  และตันเฉ่งเกียดหรือขุนตันติวานิชกรรม  ส่วนภรรยาคนที่  ๒  ไม่มีบุตรด้วยกันเลย  นอกจากนี้ขุนชนานิเทศยังมีบุตรบุญธรรมอีกคนหนึ่งเป็นผู้หญิง 

ขุนชนานิเทศถึงแก่กรรมเมื่อ  พ.ศ.๒๔๖๙ 

หลวงชนาทรนิเทศหรือตันเฉ่งห้อเกิดเมื่อ  พ.ศ. ๒๔๓๕  ได้รับการศึกษาจากเมืองปีนังตามความนิยมของคนจีนภูเก็ตสมัยนั้น  เริ่มประกอบอาชีพช่วยบิดาทำการค้าและเหมืองแร่  และกิจการเรือสินค้าเดินสมุทรระหว่างประเทศถึง  ๓  ลำด้วยกัน  คือ  เรือมหาชัย  เรือซีแอน  และเรือยูนิค  ขณะที่กิจการเดินเรือรับส่งสินค้ากำลังรุ่งเรือง  ก็เกิดสงครามโลกครั้งที่  ๒  เรือถูกรบกวนจากทหารญี่ปุ่นทำให้ดำเนินกิจการไม่ได้  จึงถอดเครื่องจักรในเรือมาใช้ในกิจการเหมืองแร่แบบเหมืองสูบฉีด

ตันเฉ่งห้อได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น  “หลวงชนาทรนิเทศ”  จากพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อวันที่  ๘  พฤศจิกายน  พ.ศ.๒๔๗๔  ตำแหน่งกรมการเมืองพิเศษ  ศักดินา  ๖๐๐  ในฐานะที่เป็นผู้มีบทบาทสำคัญทางด้านการศึกษาและช่วยเหลืองานราชการมาโดยตลอด  เป็นผู้ร่วมก่อตั้งโรงเรียนดาวรุ่ง  เป็นเจ้าของ  ผู้จัดการ  และครูผู้สอนในโรงเรียนสอนภาษาจีน  คือ  โรงเรียนส่องเด็ก  ตลอดจนบริจาคที่ดินสร้างโรงเรียนวัดเทพนิมิตรและบริจาคทรัพย์ซื้อปืนใช้ในกิจการตำรวจมะเร็งในช่องปากเครื่องแรกของไทย 

ในช่วงสงครามโลกครั้งที่  ๒  หลวงชนาทรนิเทศเป็นเสรีไทยคนหนึ่งที่มีบทบาทในการต่อต้านการรุกรานของญี่ปุ่น

ชีวิตส่วนตัวของหลวงชนาทรนิเทศมีภรรยา  ๒  คน  ภรรยาคนแรกชื่อไจ่หวั่นเป็นจีนชาวเมืองกัวลาลัมเปอร์  มีบุตรด้วยกันเป็นชาย  ๗  คน  หญิง  ๖  คน  ภรรยาคนที่  ๒  เป็นคนไทยชื่อละมุน  มีบุตรชาย  ๔  คน  หญิง  ๑  คน  คือ  นายไทย  ทองตัน  นายสำราญ  ทองตัน  นายทวี  ทองตัน  นายกิตติ  ทองตัน  และนางสาวรำลึก  ทองตัน

หลวงชนาทรนิเทศถึงแก่กรรมเมื่อ  พ.ศ.๒๔๙๗

คัดลอกจาก  :

ตระกูล”ทองตัน” : ขุนชนานิเทศ และ หลวงชนาทรนิเทศ” ภูเก็จ’๓๓  หน้า ๑๐๐-๑๐๒   (หนังสือที่ระลึกการแข่งขันกีฬาเยาวชนแห่งชาติ ครั้งที่ ๖ จังหวัดภูเก็ต ๒๕ – ๓๐ มีนาคม ๒๕๓๓) กองประชาสัมพันธ์การแข่งขันกีฬาเยาวชนแห่งชาติ ครั้งที่ ๖ จังหวัดภูเก็ต

*****