หมื่นศรีภักดี (หม่อมศรีภักดี)

        หมื่นศรีภักดี หรือ หม่อมศรีภักดี หรือ นายภักดีภูธร ตามที่เรียกขานกันตามบรรดาศักดิ์ ผู้เป็นสามีคนแรกของคุณหณิงจัน หรือท้าวเทพกระษัตรี

        จากหนังสือประชุมพงศาวดาร ภาค ๒ เรื่อง เมืองถลาง เมืองตะกั่วป่า เมืองตะกั่วทุ่ง เมืองภูเก็ต ความตอนหนึ่งกล่าวว่า “...พอพระยาพิมล เป็นพระยากระ อยู่เมืองชุมพร ได้กับท้าวเทพกระษัตรีๆนั้น เมื่อสาวเป็นเมียหม่อมศรีภักดีๆเล่าก็เป็นชาวตกั่วทุ่ง ลูกคุณชีบุญเกิดๆเดิมอยู่ตกั่วทุ่ง ได้กับจอมนายกองๆเป็นชาวนคร อยู่บ้านใหญ่ลายสาย ออกมาเป็นสำเร็จราชการได้กับคุณชีบุญเกิดนั้น มีบุตรชาย๑ หญิง๑ ชายชื่อหม่อมศรีภักดี มีเมีย ณ เมืองถลาง หญิงคนหนึ่งชื่อ บุญคง ได้กับพระประสิทธิสงคราม หม่อมศรีภักดีนั้น ได้กับท้าวเทพกระษัตรีย์  มีลูกสองคน หญิงชื่อ แม่ปราง ชายชื่อเทียน เป็นพระยาถลาง (หืด)...”

        สรุปว่า หม่อมศรีภักดี เป็นชาวเมืองตะกั่วทุ่ง  บิดาเป็นทหารกองนอก คือ จอมนายกอง มารดาชื่อ บุญเกิด เข้าใจว่าต่อมาบวชชี จึงเรียกขานว่า คุณชีบุญเกิด หม่อมศรีภักดีมีภรรยาชื่อ จัน คือ คุณหญิงจันหรือท้าวเทพกระษัตรี มีบุตรด้วยกันสองคน คนพี่เป็นหญิงชื่อ ปราง คนน้องเป็นชายชื่อ เทียน ซึ่งต่อมาได้เป็นพระยาถลาง(เทียน)

        คำว่า “หม่อมศรีภักดี” น่าจะเรียกเพี้ยนมาจากบรรดาศักดิ์จากคำว่า “หมื่นศรีภักดี”

        จากทำเนียบข้าราชการเมืองนครศรีธรรมราช ได้กล่าวไว้ตอนหนึ่งว่า หมื่นศรีภักดี ศักดินา ๓๐๐ เป็นนายแขวงตะบาน ขึ้นเมืองท่าทอง มีหลวงวิสุทธิสงคราม ศักดินา ๑๖๐๐ ฝ่ายซ้าย ถือตรารูปไก่ยืนบนแท่น ได้รับค่าฤชาภาษีส่วย

        หลวงวิสุทธิสงคราม ขึ้นกับ ออกพระไชยประยาบดีศรีสมุหพระสัสดี ถือศักดินา ๑๔๐๐ ฝ่ายซ้าย ถือตรารูปคนนั่งบนแท่น มีเมืองต่างๆที่ต้องส่งส่วย คือ เมืองถลาง เมืองภูงา (พังงา) ส่งดีบุก เมืองตะกั่วทุ่ง เมืองบางคลี ส่งหมาก กระสุนปืนและเงิน  เมืองท่าทองปัจจุบันคือ ตำบลท่าทอง อำเภอกาญจนดิษฐ์ จังหวัดสุราษฎร์ธานี

        นอกจากนี้ บทความเรื่องท้าวเทพกระษัตรี ในหนังสือ รวมเอกสารเรื่องราวเกี่ยวกับประวัติศาสตร์เมืองถลาง กล่าวไว้ตอนหนึ่งว่า “...เมื่อมีอายุสมควรจะมีเรือน บิดามารดาก็ได้จัดการแต่งให้กับนายภักดีภูธร (ภายหลังคือพระยาถลางภูธรๆเป็นบุตรของจอมนายกอง...”

        จากทำเนียบข้าราชการเมืองนครศรีธรรมราช มีบรรดาศักดิ์ที่ หมื่นภักดีภูธร หมื่นศรีวิสุทธิ์ หมื่นศรีศักดา ซึ่งเป็นบรรดาศักดิ์ที่ตำรวจในวัง ขึ้นกับออกหลวงโยธาเทพ ไม่มีชื่อบรรดาศักดิ์ นายภักดีภูธร

        ถ้าหาก นายภักดีภูธร คือ หมื่นภักดีภูธร ซึ่งรับราชการเป็นตำรวจในวังเมืองนครศรีธรรมราช ต่อมาได้กับคุณหญิงจัน และได้เป็นพระยาถลางภูธร แต่หลักฐานไปคัดง้างกับพระยาถลางพิมล ผู้เป็นสามีคนที่สองของคุณหญิงจัน  

         สรุปได้ว่า หมื่นศรีภักดี เดิมอยู่กับบิดาที่เมืองตะกั่วทุ่ง ต่อมาทำราชการในตำแหน่งนายแขวงตำบลตะบาน  เมืองท่าทอง แล้วย้ายไปรับราชการที่เมืองถลางและได้กับคุณหญิงจัน จนมีบุตรด้วยกันสองคน จนถึงแก่กรรมเมื่ออายุเพียงยี่สิบปีเศษ

        :  สมบูรณ์ แก่นตะเคียน     ๑๒  สิงหาคม  ๒๕๕๕

Title  :  Muinsripuckdee

        :  Somboon Kantakian