ศาลเจ้าเซ่งเต็กเบ้วกวนอิมไต่ซื่อ
ศาลเจ้าเซ่งเต็กเบ้วกวนอิมไต่ซื่อ เรียกชื่อตามป้ายชื่ออย่างเป็นทางการ ศาลเจ้านี้คือศาลเจ้าพ้อต่อกง บางเหนียวนั่นเอง ตั้งอยู่เลขที่ ๖๕ ถนนตะกั่วทุ่ง บ้านบางเหนียว อยู่มุมถนนข้างโรงเรียนบางเหนียว ตำบลตลาดใหญ่ เทศบาลนครภูเก็ต
ถ้าพิจารณาบริเวณศาลเจ้าแล้วบริเวณนี้อาจเป็นเนินโคกอ่าวภูเก็ตที่เป็นที่ดินเกิดใหม่เพราะอยู่ใกล้ทะเลโคลน เมื่อชาวจีนฮกเกี้ยนเข้ามาประกอบอาชีพเป็นกรรมกรเหมืองแร่ บางกลุ่มอาจเป็นชาวประมงและค้าขายบริเวณท่าเรือแถบนี้ จึงได้ก่อสร้างศาลเจ้าเล็กๆขึ้นด้วยการนำรูปเทพปุนเถ่ากงที่พวกตนนับถือมาจากเมืองจีน ได้มีการหล่อกระถางธูปแล้วจารึกข้อความว่า ศาลเจ้าแห่งนี้สร้างขึ้นในวันดีเดือนหกสมัยฮ่องเต้กวงสวี แห่งราชวงศ์ชิงเป็นปีที่หก ตรงกับ พ.ศ. ๒๔๒๓ ต่อมาได้บูรณะแล้วสร้างป้ายด้วยไม้มีข้อความจารึกว่า สร้างขึ้นสมัยฮ่องเต้กวงสวี เป็นปีที่ ๑๖ พ.ศ. ๒๔๓๓ เดิมจึงเป็นศาลเจ้าปุนเถ่ากง ต่อมาได้มีการนำรูปพระกวนอิมโพธิสัตว์และเทพไท่สื่อเอี๋ยหรือเทพพ้อต่อกงมาประดิษฐาน จึงเปลี่ยนชื่อป้ายเป็น เซ่งเต็กเบ้วกวนอิมไต่ซื่อ แล้วจัดพิธีพ้อต่อในวันที่ ๑๙ ค่ำเดือน ๗ จนถึงวันที่ค่ำสุดท้ายของเดือน ๗ ทุกปี เพื่ออุทิศส่วนบุญส่วนกุศลให้กับบรรพบุรุษผู้ล่วงลับตลอดจนผีไม่มีญาติในเทศกาลวันสารทจีน
ตัวอาคารของศาลเจ้าคงได้รับการบูรณะมาหลายครั้งจนถึงปัจจุบันปี๒๕๕๐ อาคารด้านขวามือซึ่งต่อเติมทีหลังเป็นที่ทำการของมูลนิธิพรหมมณีศรีซึ่งดูแลศาลเจ้าพ้อต่อกง ห้องโถงด้านหน้ามีโต๊ะสำหรับบูชาทีกง ข้างศาลเจ้ามีเตาเผากระดาษทอง มีประตูทางเข้าสามช่อง ช่องกลางมีรูปวาดเทพเจ้าประจำประตู
ห้องโถงกลางมีโต๊ะบูชามีรูปเทพหลี่โลเชีย ผนังด้านซ้ายมือเมื่อหันหน้าเข้ามีประตูออกไปห้องมูลนิธิ ผนังทั้งสองด้านมีรูปวาดระบายสีบนแผ่นไม้อัดสี่เหลี่ยมจัตุรัส ประมาณ ๑๘ นิ้วรวมสองผนัง ๘๒ ภาพ เป็นเรื่องเกี่ยวกับชีวประวัติของเทพเจ้าอ่องซุ่นต่ายส่ายเป็นของทำขึ้นใหม่ เข้าใจว่าของเดิมมีภาพฝาผนังเรื่องนี้เช่นเดียวกับศาลเจ้าเต่งกองต๋องหรือศาลเจ้าแสงธรรมที่ถนนพังงา ช่างปั้นปูนปั้นลอยนูนทั้งสองแห่งเป็นฝีมือคนเดียวกัน และรูปวาดประวัติก็น่าจะเป็นช่างเขียนคนเดียวกันด้วย แต่ภาพอาจจะถูกลบเลือนไปจึงได้วาดขึ้นใหม่เลียนแบบของเก่าแต่สู้ฝีมือเดิมไม่ได้ จิตรกรท่านนี้น่าจะวาดเรื่องเดียวกันนี้ที่ศาลเจ้าเฉ่งจุ้ยโจวสู่กงนาคาด้วย แต่ที่นั่นได้มีการวาดทับระบายสีใหม่ฝีมือยิ่งกว่าศาลเจ้าพ้อต่อกงซึ่งผู้วาดทับได้ถึงแก่กรรมไปแล้ว ส่วนเหนือผนังขึ้นไปบริเวณจั่วทั้งสองข้างเป็นรูปเซียน ๓๖ องค์ ข้างละ ๑๘ องค์ เช่น หลี่จิ้ง หลี่กิมเชีย หลี่บกเชีย หลี่โลเชีย หลุยจินจู้ อุยฮอ เมิ่งปั๋วเนียงเหนียง เป็นต้น เข้าใจว่าภาพเหล่านี้ยังคงสภาพเดิมฝีมือคนเดิม
หลังโต๊ะบูชาเป็นฉากลายไม้มีประตูซ้ายขวาเพื่อเข้าไปยังห้องในสุดที่ประดิษฐานพระประธานคือ เทพปุนเถ่ากง ตรงกลางฉากมีตั่งสูงวางรูปองค์พ้อต่อกง และเทพองค์อื่นๆ มีตู้ใบเซียมซีสำหรับขอยาและเซียมซีสำหรับถามเรื่องทั่วไป ห้องหลังฉากด้านซ้ายมือขององค์ประธานมีภาพปูนปั้นแบบลอยนูนองค์เทพเจ้าประจำศาลพิพากษาที่๕ คือ เปาเอียนโหลวหวาง หรือเอี๋ยนโหลวหวางหรือเหยียนหวางเหย่ หรือเหงี่ยมโหลวเทียนจื่อ ผู้ดูแลปกครองนรกทั้ง ๑๖ แผนก เจ้ากระทะทองแดงกระทะน้ำร้อน ส่วนเทพฉินกวงหวางซึ่งประจำอยู่ที่ศาลพิพากษาที่ ๑ มีหน้าที่ เพื่อแยกแยะคนดีให้เดินผ่านสะพานทองไปทางทิศตะวันตกสู่สวรรค์ ส่วนคนที่ทำดีมีกรรมดีมากแต่มีบาปเคราะห์เวรกรรมติดตัวอยู่แต่ไม่มากนักต้องไปเกิดใหม่ โดยให้เดินผ่านสะพานเงินไปทางทิศใต้
ส่วนผู้มีเวรกรรมทั้งหลายที่จะต้องชดใช้ก็ต้องลงไปนรกขุมต่างๆเพื่อชดใช้กรรมของตน ทางด้านขวามือขององค์ประธานเป็นลายนูนปูนปั้นขนาดใหญ่เช่นเดียวกันคือเทพเจ้าสามพี่น้อง คนพี่คือ พระนางเมิ่งปั๋วเนียงเหนียงหรืออินเสี่ยวหรือหุนเสียวหรือหยินเสี่ยว ส่วนองค์รองคือ พระนางกงเต๋อเนียงเหนียงหรือเกงเสียวหรือจงเสียว คนน้องสุดคือพระนางผางเฉอเนียงเหนียงหรือเพกเสียวหรือหลิงเสียว ทั้งสามเป็นเทพเจ้าประจำอยู่ที่ศาลพิพากษาที่๑๐ มีเทพจ้วงหลุนหวางเป็นประธาน นางมีหน้าที่ใช้ถังตักเอาความจำของดวงวิญญาณทั้งหลายที่จะต้องไปเกิดใหม่ให้ลืมอดีตเสีย บางตำนานว่านางให้ดึ่มน้ำชาวิเศษเพื่อให้ลืมความจำ แล้วให้ดวงวิญญาณเหล่านั้นเข้าวงล้อเพื่อเหวี่ยงไปยังโลกมนุษย์เข้าครรภ์มารดาคนใหม่ตามเวรกรรมของตน เป็นวัฏจักรเช่นนี้ ตรงผนังทางเข้าออกทั้งสองด้านของห้องนี้ยังมีรูปปูนปั้นภาพเดี่ยวเป็นเจ้าหน้าที่แห่งเมืองนรกข้างละรูป องค์หนึ่งถือพัดและไม้เท้า อีกองค์ถือเครื่องจองจำ
ใต้ภาพเทพธิดาทั้งสามเป็นเก๋งไม้วางรูปสมเด็จเทียนโหวโจวโกวหรือมาจอโป๋และพระกวนอิมโพธิสัตว์ องค์กลางเป็นรูปแกะสลักเทพปุนเถ่ากงและองครักษ์ทั้งสองคือ บู๊เต๊กกับเต๊กบุ๋น ถัดมาเป็นรูปพระกวนอิม ๘ กร มีรูปแกะสลักขนาดเล็กเป็นกลุ่มเทพชุมนุม เช่น ฮัวโต๋วเซียนซื่อ เตียวฮู้เซียนซื่อ กวนเต้กุน ไท่แป๊ะกิมแช ข้อไต่จินหยิน ข้างล่างแท่นทำเป็นช่องวางฮ้อเอี๋ยและรูปเต่าหล่อสามตัว
ศาลเจ้าพ้อต่อกงบางเหนียวได้จัดงานพ้อต่อทุกปี ระหว่างวันที่ ๑๙ ค่ำเดือน ๗ ถึงวันที่ค่ำสุดท้ายของเดือน ๗ ผู้เคารพต่างนำขนมเต่าขนาดต่างๆมาเซ่นไหว้หรือมาทอนเต่าไปรับประทานเพื่อความเป็นสิริมงคล
: สมบูรณ์ แก่นตะเคียน ๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๐
Title : Seng Teck Bew Guan Im Tai Shi Shrine, Phuket.
: Somboon Kantakian
|